Ouderschapsplan
Een ouderschapsplan is een wettelijke regeling en positief omdat het je dwingt stil te staan bij je verantwoordelijkheden naar de kinderen toe. Het moment is weliswaar niet ideaal, maar veel ouders slagen er toch in om boven zichzelf uit te stijgen. In de regel gaan ouders met elkaar en de kinderen om de tafel zitten om afspraken op papier te zetten. Soms is daar extra begeleiding bij nodig en worden pijnpunten in bemiddelingsgesprekken besproken. Het resultaat is uiteindelijk een ouderschapsplan waarmee ouders en kinderen uit de voeten kunnen. Loopt het in het begin stroef? Dan kan het verstandig zijn om even pas op de plaats te maken. Een moment van bezinning hoeft het traject niet per definitie te vertragen
Is een ouderschapsplan verplicht?
Sinds 1 maart 2009 is een ouderschapsplan verplicht voor ouders die uit elkaar gaan. Dat geldt net zo goed voor ouders zonder geregistreerde relatie. Zo moeten samenwonenden die hun relatie niet via de rechtbank hoeven te beëindigen ook een plan maken.
Hoe ziet een ouderschapsplan eruit?
Waar moet je nu aan denken bij een ouderschapsplan? Het is een overeenkomst waar een aantal zaken in geregeld moet worden. Het staat jullie vrij om dit zo kort of zo uitgebreid te maken als jullie zelf willen. Bedenk dat het over jullie kinderen gaat, niet over die van de wetgever, van de rechter of van de buren. Staar je dus niet blind op een standaard- of modelcontract. Jullie kennen jullie kinderen het beste en weten hoe ze reageren en wat zij nodig hebben. Daaromheen kunnen jullie een plan bouwen dat past bij jullie situatie.
Basisafspraken ouderschapsplan
Kom in elk geval overeen wanneer de kinderen bij vader en bij moeder zijn en wie welke taken en verantwoordelijkheden heeft. Wie neemt kleine of grote beslissingen over de kinderen als jullie niet meer in een huis wonen. Hoe en hoe vaak informeren jullie elkaar over het wel en wee van de kinderen? Hoe gaan jullie daarover overleggen? Ook spreken jullie af wat de kosten van de kinderen zijn en hoe jullie ervoor zorgen dat die kosten betaald kunnen worden. Kortom, in het ouderschapsplan regel je de verdeling van de verzorgings- en opvoedingstaken.
Uitbreiding ouderschapsplan
Buiten de basisafspraken kunnen jullie heel specifiek aangeven wat jullie belangrijk vinden: de normen en waarden die jullie mee willen geven, huisregels, afspraken over gezondheidsaspecten, medicatie en/of vaccinatie, familieaangelegenheden, opvoedingsstrategieën, gebruik van social media door de kinderen maar ook hoe jullie als ouders met de kinderen omgaan op social media.
Juist als jullie op bepaalde punten heel verschillend denken, kan het goed zijn om samen af te spreken hoe jullie daar mee omgaan. Het hoeft namelijk geen probleem te zijn als de ene ouder anders met bepaalde zaken omgaat dan de ander. Geeft dat continu strijd, dan heeft een kind daar wel last van. Je kunt dan een middenweg afspreken of marges bedenken waarbinnen ieder de vrijheid heeft om met bepaalde kwesties om te gaan.
Probeer ook tot een kader te komen waarbinnen jullie bereid zijn je aan te houden. Dit laatste komt eigenlijk neer op het respecteren van elkaar als mens en ouder. En dat is natuurlijk voor jullie kind, dat van jullie beiden houdt, een prettige uitgangspositie.
Waar jullie ook over na moeten denken is hoe jullie willen omgaan met toekomstige veranderingen. Afspraken die je maakt voor je peuter zijn voor een deel achterhaald op het moment dat een kind naar school gaat.
Het werken aan het ouderschapsplan gaat dus bij voorkeur niet alleen over de schriftelijke vastlegging van (minimale) praktische afspraken. Wil je er echt profijt van hebben? Dan gaat het zeker ook over het bepalen en vormgeven van jullie houding naar elkaar en naar de kinderen.
Is een ouderschapsplan bindend?
Zijn de afspraken eenmaal vastgelegd en is de overeenkomst getekend? Dan moeten jullie je er wel aan houden en is dit bindend. Is het ouderschapsplan door de rechter in de uitspraak overgenomen? Dan geeft dit ook een zogenoemde executoriale titel. Dit houdt onder andere in dat een deurwaarder op basis daarvan in de meeste gevallen betaling van de kinderbijdragen kan afdwingen.
Heb je eenmaal getekend? Dan kan ook een rechter je aan die afspraken houden. Ook als je achteraf spijt hebt van een bepaalde afspraak. Laat je dus altijd goed informeren en adviseren over het ouderschapsplan. Maar bedenk ook dat een ouderschapsplan geen statisch gegeven is. Omstandigheden kunnen wijzigen en dan kun je daarover in gesprek. Meestal wordt een ouderschapsplan gemaakt op het moment dat jullie nog niet weten wat je te wachten staat. De praktijk kan heel anders uitpakken dan de theorie. Ga je daar met een flexibele opstelling over in gesprek en kun je samen tot een aanvullend plan komen? Dan doe je daar jezelf en de kinderen een groot plezier mee.
